Scarborough’un Okuma Halatı: Okumanın Bileşenlerini Gösteren Eşsiz Görsel
Scarborough’un Okuma Halatı Nedir –Hollis Scarborough, ünlü “Scarborough’un Okuma Halatı” kuramının yaratıcısı ve “Haskins Laboratories”de araştırmalar yapan kıdemli bilim insanıdır. Ortaya attığı “Okuma Halatı” veya “Okuma İpi” teorisi ile erken dil gelişimi ve bunun daha sonraki okuryazarlık ile bağlantısı konusuna önde gelen bir görsel açıklama getirmiştir.
Scarborough’un Okuma Halatı
Okuma Halatı fikrinin doğuşu, Scarborough’un okumayı öğrenmenin içerdiği karmaşıklıklar hakkında ebeveynler için verdiği derslere dayanmaktadır. Başlangıçta, tüm bileşenlerin birbirine bağlılığını ve bağımlılığını göstermek için boru temizleyicileri örnek olarak kullandı. Bu şekilde gelişen teorisinde okuma ve anlamanın bileşenlerini sağlam bir halatı oluşturan “örgü ipleri“ne benzeterek açıkladı. Bu görsel açıklama genel bir kabul gördü.
Okuma halatı temel olarak alt ve üst olmak üzere iki ana sarmal grubundan oluşmaktadır. Okuyucu doğru, akıcı ve tekrarlama alıştırmalarıyla giderek daha otomatik hale geldikçe, “Kelime Tanıma Sarmalı (fonolojik farkındalık, kod çözme ve tanıdık kelimelerin görsel olarak tanınması)” bir bütün olarak çalışmaya başlar. Eşzamanlı olarak, “Dil-anlama Sarmalı“nı oluşturan aşamaları (arka plan bilgisi, sözcük dağarcığı, dil yapıları, sözel muhakeme ve okuryazarlık bilgisi) da birbirini güçlendirir. Ardından yetenekli bir okuyucu oluşturmak için sözcük tanıma sarmalıyla birlikte örülür. Bu gelişmeler bir gecede olmaz; zaman içinde sistematik bir eğitim ve uygulamalar gerektirir.
İnfografikler, karmaşık bilgileri sindirmeyi, hatırlamayı ve paylaşmayı kolaylaştırmaya yardımcı olan, minimum metin içeren görsel sunumlardır. Yıllardır kullanılıyorlar, ancak dijital araçlar ve sosyal medya kullanımlarını bu kullanımı oldukça yaygınlaştırmıştır. Beyin Temelli Eğitimler konusunda öncü olan Mega Hafıza da karmaşık materyalleri basitleştiren görsel sunumları bu tür bilgilere ihtiyaç duyan aileler, eğitimciler, araştırmacılar ve politika yapıcılar için paylaşmakta, “Hızlı Öğenme“, “Okumanın Nörobilimi” ve “Scarborough’un Okuma Halatı” gibi konularda çok sayıda bilgilendirici makaleler yayınlamaktadır.
Birçok çocuk için okumayı öğrenmek zorlu bir girişimdir. Dr. Hollis Scarborough tarafından yaratılan Okuma İpi, bu görevin özünü yakalamaktadır. Alanındaki ilk ve en iyi infografiklerden biri olan “Okuma Halatı”, sadeliği açısından harika, ancak öğretici etkileri açısından oldukça derin ve aydınlatıcıdır.
Kaynak: Scarborough, H. S. (2001). Connecting early language and literacy to later reading (dis)abilities: Evidence, theory, and practice. In S. Neuman & D. Dickinson (Eds.), Handbook for research in early literacy. New York: Guilford Press.
